Alternatywne formy opieki w Europie
2011-06-06

W Polsce każdego roku z domów zabieranych jest ponad 14,5 tys. dzieci. Niestety, niewiele z nich trafia do rodzinnych domów dziecka czy zawodowych rodzin zastępczych. Podobnie jak w Rosji, Rumunii i Bułgarii. Są jednak kraje, gdzie rodzinna opieka zastępcza jest najpopularniejszą formą wsparcia dzieci, które nie mogą wychowywać się w naturalnych rodzinach. Takimi przyjaznymi dzieciom rozwiązaniami mogą pochwalić się Anglia, Irlandia, Holandia oraz Szwecja.
 
Instytucje europejskie wciąż intensywnie pracują nad przemianą typowych domów dziecka w miejsca małe, przytulne i przypominające rodzinne domy. 

W poszczególnych krajach powstają alternatywne formy opieki, wśród nich są m.in. rodzinne szkoły z internatami, rodzinne grupy wychowawcze, rodziny tymczasowe, rodziny patronackie czy wioski dziecięce. Jednak tylko Norwegia, Islandia, Słowenia i Wielka Brytania wypracowały skuteczną politykę umieszczania wszystkich dzieci poniżej ósmego roku życia – nie mogących mieszkać z rodzicami - w rodzinach zastępczych. Na drugim biegunie znajduje się aż dwanaście krajów Unii Europejskiej, gdzie na każde 10 tysięcy dzieci do lat trzech ponad dwoje przebywa na stałe w dużych placówkach wychowawczych. Są to m.in. Czechy, Belgia, Łotwa, Rumunia, Węgry, Finlandia, Estonia i Hiszpania.
 
Największą liczbę dzieci w wieku poniżej trzech lat przebywających w instytucjach opiekuńczych można odnotować w: Rosji (10.411), Rumunii (4.564), na Ukrainie (3.210), Francji (2980) oraz Hiszpanii (2.471).
 
Polska jest na początku drogi przekształcania systemu opieki zastępczej na bardziej przyjazny dla dzieci. Chociaż rodzinne domy dziecka i rodziny zastępcze są najlepszą formą opieki nad dziećmi osieroconymi, ich liczba rośnie bardzo powoli. Oczekiwana ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nad dzieckiem przewiduje wprowadzenie rozwiązań sprzyjających tworzeniu i rozwojowi rodzinnych domów dziecka oraz rodzin zastępczych. Może nie dogonimy jeszcze wzorców szwedzkich czy angielskich, ale mamy nadzieję na poprawę obecnej sytuacji. Czekamy z niecierpliwością na wejście w życie odpowiednich przepisów, dzięki którym osierocone dzieci będą miały szczęśliwe i spokojne dzieciństwo – mówi Michał Rżysko, koordynator kampanii „Grunt to rodzina” z Fundacji Świętego Mikołaja.
 
Opieka zastępcza w wybranych krajach:
 
Wielka Brytania
 W Wielkiej Brytanii żadne małe dziecko nie trafia do domu dziecka, ponieważ nie ma tam takich placówek. Małe dzieci wychowują się w rodzinach zastępczych. Instytucje oczywiście istnieją – są jednak przeznaczone dla starszych dzieci, zwłaszcza z problemami wychowawczymi. Na wyspie opieka nad dziećmi opiera się głównie na rodzinach zastępczych. Pierwszym krokiem w poszukiwaniu nowego miejsca dla malucha jest zawsze znalezienie dla niego dom wśród członków najbliższej rodziny: babci czy wujostwa. Gdy to się nie uda, dziecko trafia do placówki. W Anglii traktuje się rodziców zastępczych jak pracowników. Za opiekę otrzymują pieniądze dla siebie oraz na utrzymanie dzieci.
 
Niemcy
 W Niemczech jedną z głównych form opieki nad osieroconymi dziećmi również jest rodzina zastępcza. Istnieje tam wiele typów takich rodzin (np. spokrewnione, terapeutyczne). U naszych zachodnich sąsiadów funkcjonują też domy dziecka. Są one jednak niewielkie i wychowuje się w nie więcej niż 30 dzieci. Do tych placówek kieruje się dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub nie zaadoptowały się one w środowisku zastępczym. Domy te są tak organizowane, by nie wyróżniały się w środowisku lokalnym. Starsi wychowankowie umieszczani są z kolei w tzw. wspólnotach mieszkaniowych. Opiekę nad nimi sprawuje wychowawca, którego zadaniem jest wspieranie społecznych kompetencji podopiecznych.

Szwecja
 Ważnym elementem opieki nad dzieckiem osieroconym w Szwecji jest adopcja. Dzieci, wobec których istnieje konieczność zastosowania opieki zastępczej, najczęściej umieszczane są w rodzinnych domach dziecka lub rodzinach zastępczych. Dzieci wymagające opieki wychowawczej i terapeutycznej najczęściej trafiają do opieki instytucjonalnej. W Szwecji dąży się jednak do tego, aby jak największą liczbę dzieci umieścić w zastępczych środowiskach rodzinnych i na wszelkie sposoby minimalizuje się sytuacje, kiedy trzeba umieścić dziecko w państwowej placówce.

Stany Zjednoczone
 W Stanach Zjednoczonych najpowszechniejszą i najbardziej preferowaną formą opieki nad dzieckiem pozbawionym opieki rodziców biologicznych jest umieszczenie go w rodzinach spokrewnionych. Funkcję tę, formalnie lub nieformalnie, mogą sprawować również bliscy przyjaciele rodziny. Poza tym dzieci, które nie mogą dorastać w rodzinie biologicznej, w zależności od ich potrzeb i wieku, umieszczane są w rodzinach zastępczych lub domach dziecka, które spełniają funkcję bardziej wysoko wyspecjalizowanych ośrodków terapeutycznych niż domów dziecka w polskim rozumieniu.
 

 Na podst. http://www.mikolaj.org.pl/pl/strona-glowna/1-aktualnosci/508-jeli-nie-w-rodzinie-to-gdzie-30-maja-obchodzilimy-dzie-rodzicielstwa-zastpczego






Statystyki oraz dokumenty do pobrania     Statystyki: stan na dzień 31 grudnia 2022 r. – 72 812 dzieci objętych pieczą zastępczą   •  0,7%- wzrost liczby wychowanków instytucjonalnej pieczy zastępczej w porównaniu do 2021 r. •  0,2% - spadek liczby dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w porównaniu do 2021 r.   Liczba dzieci przebywających w instytucjonalnej pieczy zastępczej – 16 572 Liczba placówek – opiekuńczo – wychowawczych – 1 294 Liczba regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych – 10 Liczba interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych - 3   Liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej – 56 240 Liczba rodzin zastępczych – 35 439 Liczba rodzinnych domów dziecka – 781   Dane statystyczne rok 2022 (źródło danych GUS) Dzieci w Rodzinnej Pieczy Zastępczej (2022 r.) – 56 240 Dzieci w Instytucjonalnej Pieczy Zastępczej (2022 r.) – 16 572   Pod koniec 2022 r. funkcjonowało 1307 placówek instytucjonalnej pieczy zastępczej, z tego 1294 placówki opiekuńczo-wychowawcze, 10 regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i 3 interwencyjne ośrodki preadopcyjne. Wśród tych pierwszych działało:...
Dekoracyjna linia oddzielająca treści
  • Swteczne prezenty dla dzieci
    W magicznym okresie Świąt Bożego Narodzenia serce naszej placówki napawa ciepłem i radością dzięki Wam, którzy postanowiliście być...
  • Ale te bombki piękne..
    Z przyczyn od nas nie zależnych musiałam kupić bombki na choinkę i światełka na choinkę no i oczywiście czubek na choinkę walka była straszna bo każdy...
  • PODZIĘKOWANIE niezawodowa rodzina zastępcza
    Serdecznie dziękuję dla Pani Katarzyny za przekazanie ubrań dla dziewczynek .Ubranka są bardzo ładne dziękujemy.
  • Świąteczny czas - dziękujemy! ♥
    Kochani Przyjaciele, Elfy Mikołaja i wszyscy wspaniali ludzie, których spotykamy na swojej drodze!  Chcielibyśmy wyrazić naszą wdzięczność za...

Lista placówekNajczesciej zadawane pytania

Wsparcie dla wychowanków opuszczających domy dziecka

Kończąc 18 lat wychowankowie placówek najczęściej opuszczają  mury placówki. Stają przed dużym wyzwaniem jakim jest...

07.05.15 - Jestem na tej stronie bo:

 
 
 
 
 
 

Wyniki sondy